In een eerder Verantwoord Gesprek spraken we met een voormalig gokverslaafde die anoniem zijn ervaringen deelde, in een veelbesproken en schrijnend verhaal.

Vandaag aan het woord Jessica Broekhuis, die met naam en toenaam vertelt over haar problemen met gokken, en die hiermee voor het eerst in de openbaarheid treedt. Zij is iemand die wordt gezien als een ‘unlikely candidate’ voor gokverslaving (vrouw, gestudeerd, succesvol op televisie), maar die niettemin door cross-addiction haar leven verwoest zag.

Vandaag haar persoonlijke ervaringen; in het tweede en laatste deel haar mening over zorg, preventie en beleid.

Deel I: Persoonlijke Ervaringen

Jessica, kun je iets vertellen over je achtergrond: werk, opleiding etc.

Na mijn propedeuse politicologie en postpropedeuse studie communicatiewetenschap zou ik gaan stagen lopen bij een reclamebureau. Iemand die ik kende liep destijds stage bij het nieuwsprogramma AVRO Televizier en vroeg aan mij: “Wil jij dat niet doen?” Het was zo leuk, dat ik daar ben blijven hangen. De regisseur vroeg mij of ik een screentest wilde doen voor het jongerenprogramma Pauze TV. Dat was in 1989, en vanaf toen ben ik tien jaar bij televisie ‘blijven hangen’, o.a. bij Forza TV samen met Humberto Tan, daarna TV-Film, diverse programma’s voor de NOT en BNN,en tenslotte een aantal jaren bij Call TV.

Het was de gouden tijd van televisie: programma’s werden nog niet al te veel gesponsord, we mochten feitelijk doen wat we wilden, én we hadden veel grotere budgetten beschikbaar dan tegenwoordig: de eerste jaren voor iedere aflevering van een half uur zo’n 100.000 gulden. Pas later werd het geld krapper, of ging AH vragen om een onderwerp te maken over een tomaat. Meer en meer kreeg ik een rol achter de schermen, en besefte ik dat ik ook niet mijn hele leven bij televisie wilde blijven. Ik ben toen het bedrijfsleven ingegaan, waar ik het geleerde van mijn studie in de praktijk heb gebracht.

Wanneer bent je in aanraking gekomen met gokken? Was je toen ook meteen verslaafd, of ging dit geleidelijk? En besefte je meteen dat je verslaafd was, of heb je dit lang (ook voor jezelf) ontkend?

Ik ben altijd gefascineerd geweest door speelhallen. Al in mijn kindertijd vond ik de kermis prachtig met al die machines met lichtjes enzo, maar ik had eigenlijk nooit de link gelegd met gokken. Ik ben pas echt gaan gokken vanaf 19 augustus 2005, toen ik hoorde dat mijn vader ernstig ziek was. Als een soort vlucht of misschien wel ontspanning ben ik toen online op slot machines gaan spelen – en ik won meteen. Deze winst, en ook enkele andere keren winst die daar op volgden, waren wel een trigger voor mij om te blijven spelen. Hoewel ik in die tijd er bewust voor koos geen middelen (alcohol en cocaïne) te gebruiken omdat ik betrokken wilde blijven bij mijn vader, ben ik in die tijd echt cross-addicted geraakt.

Ik wist al vrij snel: “Dit gaat niet goed.” Al in 2002 was ik bij Jellinek onder behandeling geweest voor alcohol en drugs. Nu ik deze beide middelen tijdelijk links kon laten liggen, was mijn gokgedrag zodanig dat ik besefte: “Ik drink niet, ik gebruik niet, maar ik zit wel in Amsterdam de hele tijd te gokken. Dit gaat mis. Waar gaat het schip stranden?”

Mijn schulden stapelden zich op, en ik durfde tegen niemand iets te zeggen. Mijn schaamtegevoel was te groot.

“Ik ben altijd gefascineerd geweest door speelhallen. Al in mijn kindertijd vond ik de kermis prachtig met al die machines met lichtjes enzo, maar ik had eigenlijk nooit de link gelegd met gokken.”

Naast gokken had je ook een verslaving had aan coke. Hoe is die ontstaan? En hebben deze verslavingen elkaar versterkt?

Mijn eerste keer coke was op een vakantie nadat ik eindexamen had gedaan, en sindsdien gebruikte ik heel af en toe – zonder echte aanleiding of probleem.

Mijn echte cokeverslaving is in mijn televisietijd begonnen, hoe fijn ik deze tijd ook vond. Sommige vooroordelen op dit gebied zijn wel waar, want cokegebruik was in die tijd bij televisie heel normaal. Niet dat ik daarbij overigens enige verantwoordelijkheid af wil schuiven, want het was volledig mijn eigen beslissing. Langzamerhand begon ik ook meer te drinken, waardoor er steeds meer overlap kwam tussen de verslavingen.

In de perceptie van veel mensen is het ongewoon dat een slimme, succesvolle jonge vrouw als jij in de problemen raakt door (gok)verslaving. Zie jij jezelf als een uitzondering, of is verslaving volgens jou niet te classificeren naar ras, geslacht, leeftijd, of sociale status?

Er rust nog steeds een enorm taboe op gokverslaving. Mensen zeiden: “Dat kan helemaal niet, Jess. Jij bent slim en hebt gestudeerd. Gokverslaving is zo dom, jij kúnt daar helemaal niet verslaafd aan zijn.”

De waarheid is dat gokverslaving iedereen kan overkomen. Tijdens mijn hersteltijd in Zuid-Afrika heb ik dat ervaren. Iedere donderdag was er een bijeenkomst van de Gamblers Anonymous. Er was daar één jongen die heel belangrijk is geweest voor het inzicht in mijn gokverslaving. In Kaapstad hadden we een grote meeting met mensen zoals ik. Veel oudere of jonge mannen die de hele erfenis of studiegeld/collegegeld er doorheen hebben gejaagd, en zelfs eentje die een bankoverval had gepleegd om uit de zorgen te komen. Helaas ook daar weinig vrouwen die voor hun gokverslaving durfden uit te komen; bij SolutionS was ik zelfs de enige.

Weet je wat ik het meest angstig vond aan mijn gokverslaving? Dat ik er alles door ben kwijt geraakt. Alleen mijn huis heb ik kunnen behouden door de hulp van mijn familie. Voor de rest was ik alles kwijt, tot kleren aan toe zo diep waren de schulden. Wel behoor ik tot de ongewone groep verslaafden die zijn vrienden nog heeft kunnen behouden, en daar ben ik zeer dankbaar voor.

“Er rust nog steeds een enorm taboe op gokverslaving. Mensen zeiden: “Dat kan helemaal niet, Jess. Jij bent slim en hebt gestudeerd. Gokverslaving is zo dom, jij kúnt daar helemaal niet verslaafd aan zijn.””

Welke impact had je gokverslaving op je leven? (bv. werk, relaties, financieel)

Ik ben mijn werk kwijtgeraakt, ik was niet meer in staat om bijvoorbeeld liefdesrelaties te onderhouden, en op het dieptepunt van mijn verslaving was mijn schuld circa €160.000. Uitzichtloos, en niet meer op te lossen.

Het was in Zuid-Afrika dat ik heb geleerd dat gokverslaving zoveel met je hoofd doet. Doorgedraaid was ik. Als ik ’s ochtends op stond begon ik al, gewoonlijk in combinatie met coke. Daarom heb ik de coke ook nog zo lang volgehouden: omdat ik regelmatig wel iets won met gokken, en zo de coke kon blijven financieren.

Ik had hele systemen uitgedacht. Als op de radio iemand een getal noemde zag ik dat als aanleiding om op dat nummer te moeten inzetten. Echt heel bijzonder, en vooral ook heel eng, hoe dat werkte. Het beheerste mijn hele leven. Ik gokte dagen achter elkaar. Ik ging op maandag achter mijn laptop zitten, en ineens was het vrijdag… De paniek de zich dan meester van je maakte, als ik dan alles kwijt was, als ik weer € 15.000 had verloren, is niet in woorden uit te drukken. Als ik in bed ging liggen zag ik nog de lichtjes van de gokmachines op mijn netvlies, en de jackpotgeluiden bleven me achtervolgen. Ik at en sliep niet meer.

Toen de relapse ingezet was, zo midden 2008, ben ik gestopt met werken – wat ik tot op dat moment nog wel had gedaan. Maar ik wilde niet meer werken, en ik kon het ook niet meer. Oktober 2010 ben ik SolutionS ingegaan.

“Ik ben mijn werk kwijtgeraakt, ik was niet meer in staat om bijvoorbeeld liefdesrelaties te onderhouden, en op het dieptepunt van mijn verslaving was mijn schuld circa €160.000. Uitzichtloos, en niet meer op te lossen.”

Ben je ooit wel eens gewaarschuwd door aanbieders van gokspelen over je speelgedrag. Zo ja, hoe ging dit?

Nee, nooit. Maar dat kwam ook door mijzelf, hoor. Ik zorgde wel dat niemand het aan mij zou merken.

Voor wie misschien nog nooit in een casino is geweest, en nog nooit poker, roulette of speelautomaten heeft gespeeld, is de aantrekkingskracht van gokken niet altijd evident. Kun jij misschien uitleggen wat er eigenlijk zo mooi is hieraan? Is dit het gevaar van verliezen, de spanning, het denken te hebben gevonden van winstgevende systemen misschien. Kun je dit beschrijven voor de leek?

De spanning ervan, de kick, dat is zó mooi! Het is net als een zakelijke deal, als iets dat heel goed is gelukt. Ik heb vroeger hoog getennist, dan ga je ook voor de kill. En dat is het hier ook, het resultaat is exact hetzelfde. Je hebt van die mensen die niets leuk of smeuïg vinden, maar ik vind gokken precies dat: smeuïg. Het is de spanning, maar ook de ontspanning… Niet iedereen eindigt zoals ik. Gokken kan ook heel leuk zijn, daar blijf ik bij. Alleen niet meer voor mij.

Ik zal nu niet meer zo snel naar een casino gaan, en daar zeg ik bij: helaas – want zo zie ik dat, ondanks alles. Casino’s vind ik gewoon prachtig, kijk bijvoorbeeld naar die schitterende casino’s in Vegas of Zuid-Afrika. Er zijn legio mensen die hier prima mee om kunnen gaan, en die moeten het vooral ook kunnen blijven doen. Ik kan het alleen niet handlen.

“De spanning ervan, de kick, dat is zó mooi! Het is net als een zakelijke deal, als iets dat heel goed is gelukt. Ik heb vroeger hoog getennist, dan ga je ook voor de kill. En dat is het hier ook, het resultaat is exact hetzelfde.”

Laatste vraag voor vandaag: Beschouw je jezelf als ‘genezen’, in die zin dat de oorzaken van je probleem volledig zijn weggenomen? (En, zoals Jan Geurtz dit beschrijft, je de ‘verslaving voorbij’ bent, en de positieve kanten en verleiding niet meer ziet als iets positiefs.) Of denk je altijd kwetsbaar te zullen blijven voor de verleidingen van gokken?

Nee, in die fase ben ik zeker nog niet. Recentelijk was ik nog op een beurs waar een roulettetafel stond, en ik stond er gewoon verlekkerd naar te kijken – en dat terwijl er nog niet eens gespeeld werd! Toen moest ik ook wel lachen om mijzelf, hoor. En als ik het Holland Casino voorbij fiets op het Max Euweplein in Amsterdam, dan heb ik dat ook. Ik voel ook nooit wroeging naar casino’s of aanbieders. Het is entertainment waar duizenden mensen van over de hele wereld van genieten. Ik veroordeel niemand. Mijn verslaving is mijn probleem. Ik ben niet verantwoordelijk voor mijn ziekte, maar wel voor mijn herstel. En recovery is topsport, maar zo hebben we allemaal wel wat. Ik kan er zelf alles aan doen, it’s in my own hands. Daarom vind ik het belangrijk dat we met alle partijen aan tafel gaan zitten. Hard feelings are a waste of time and energy.

Een vriendin van mij die in Londen woont is dochter van iemand die een casino heeft. Maar in de derde fase van herstel waarin ik nu zit ben ik daar bewust zelfs nooit maar een drankje gaan drinken – dat is de kat op het spek binden. Ik vind het casino nog te leuk, de prikkels en de lichtjes enzo hebben nog te veel invloed. Mensen kunnen zich dat niet voorstellen en zeggen: “Hoe kan dat nou, terwijl je er nota bene alles hebt verloren?” Maar ik weet dat het zo is en ben eerlijk naar mijzelf, en daarom mijd ik het. Waarom dingen moeilijk maken als het makkelijk kan? More and more people cease simply being fearful of dating sites and go to seek their contentment on hookupdatefree. Ik kan na 9 jaar eindelijk weer een kroeg in… heerlijk!!!

Ik beschouw mijzelf dan ook niet als genezen. Zoals mij is ingepeperd in Afrika: “Relapse is around the corner”, en zo is het ook. Gokverslaving is een levensbedreigende ziekte, waarmee ik mijn hele leven zal moeten dealen.

“Ik beschouw mijzelf dan ook niet als genezen. Zoals mij is ingepeperd in Afrika: “Relapse is around the corner”, en zo is het ook. Gokverslaving is een levensbedreigende ziekte, waarmee ik mijn hele leven zal moeten dealen.”