“Als je spelers echt wilt helpen, moet je daar zijn waar de speler is”
In gesprek met…
Yvon Jansma
In gesprek met…
Yvon Jansma
Door Rolf Slotboom
Veel mensen zien jou als ‘de vrouw van gokken en gokverslaving’. Maar wat is jouw achtergrond?
Ik ben van oorsprong verpleegkundige. Beginnend vanuit de bossen van Den Dolder, heb ik 20 jaar gewerkt in verschillende functies, onder andere als behandelaar en project- en beleidsmanager. Tevens heb ik de opleiding psychotherapie afgerond en heb ik jarenlang een eigen praktijk gehad in Utrecht. Een paar jaar geleden volgde ik een gedegen trainersopleiding en ik heb een eigen trainingsbureau.
Waarom gokken? En, waarom het Centrum voor Verantwoord Spelen (CvVS)?
Ik was na al die jaren wel een beetje klaar met alcohol en drugs. Voor mijn voortgezette opleiding psychiatrisch verpleegkundige heb ik besloten alle opdrachten en onderzoeken in het teken van gokken te doen. Niet alleen viel voor mijzelf op dit gebied nog veel te leren, ook vond ik dat binnen de verslavingszorg als geheel meer aandacht voor en meer kennis van gokken nodig was. Daar lag ook de basis van wat wij nu met CvVS in de praktijk brengen: als je spelers echt wilt helpen, moet je daar zijn waar de speler is.
Dit leidde eigenlijk als vanzelf naar de oprichting van CvVS, eerst alleen, en later samen met jou. Het was al snel mijn insteek kennis te bundelen, en het verbinden van partijen die niet van nature met elkaar spreken. Alles in het belang van de speler. En, met speciale aandacht voor het wetgevingstraject, omdat zonder goede wetgeving ook geen goede consumentenbescherming mogelijk is.
Voor wie is CvVS er?
Primair: voor de spelers en hun naasten. Daarnaast ook voor aanbieders die vragen hebben over hun preventiebeleid, voor medewerkers die getraind moeten worden, en voor hulpverleners die meer willen weten over gokken.
Wat zijn de belangrijkste doelen van CvVS?
CvVS is een onafhankelijke stichting en non-profit organisatie, opgericht als missing link tussen overheid, kansspelindustrie en verslavingszorg. Onze focus ligt op verantwoord spelen en voorkomen van kansspelverslaving, en wij dragen actief bij aan een professionele, sociaal geaccepteerde kansspelindustrie. Onze drijfveer is een hoge mate van maatschappelijke betrokkenheid, en wij opereren altijd vanuit het belang van de speler. Onze hoofddoelen zijn: preventie, vroegsignalering, toeleiding naar zorg, motivering voor zorg.
“Mijn insteek is kennis bundelen, en verbinden van partijen die niet van nature met elkaar spreken”
CvVS is er niet alleen voor directe hulp of advies aan spelers, maar speelt ook een rol bij de totstandkoming van het wetsvoorstel KOA, dat online kansspelen moet reguleren. Kun je uitleggen waarom dit zo belangrijk is? En, wat is precies de rol van CvVS?
Het is in het belang van de speler dat er een veilig en attractief legaal spelaanbod is, met genoeg ruimte voor preventie, en op een wijze die de speler nodig heeft en waardeert. Onze insteek is niet zozeer óver de speler te praten, maar vooral mét de speler, om vervolgens bij consultaties en hoorzittingen hun belang goed naar voren te brengen. Soms bij openbare gelegenheden, maar veelal ook in besloten kring met individuele politici en hun beleidsmedewerkers. We zijn in constante dialoog met Kansspelautoriteit en de Ministeries van V&J en VWS om mee te denken, en waar nodig input te leveren over de wat ons betreft gewenste koers. Feitelijk in alle fasen van de totstandkoming van het wetsvoorstel proberen we zorg te dragen dat de stem van de speler wordt gehoord, dat verantwoord spelen het kerndoel blijft, en dat preventie van kansspelverslaving zo breed mogelijk wordt gedragen en zo goed mogelijk wordt ingevuld.
En dan nog blijft de uitkomst tot op het laatste moment ongewis! Want reken maar dat het spannend was, de stemming in de Tweede Kamer vorig jaar zomer. En in alle eerlijkheid is het nog steeds spannend, want ook de behandeling in de Eerste Kamer is bepaald geen gelopen koers.
“Reken maar dat het spannend was, de stemming over KOA in de Tweede Kamer, vorig jaar zomer”
Onze inspanningen rondom KOA hebben nogal wat overeenkomsten met wat in Den Haag ‘lobby’ wordt genoemd: een term met een niet per se heel positieve connotatie. Hoe zie jij dit?
Ik zie lobbyen zeker niet als iets negatiefs. Althans, zolang je maar open & transparant bent, zolang je gelooft waar je voor staat, en zolang je het altijd doet in het belang van een kwetsbare groep of voor de goede zaak. Om eerlijk te zijn, vind ik deze public affairs een prachtige wereld om in actief te zijn! En dan niet alleen landelijk of internationaal, zoals onze input rondom KOA, maar ook regionaal, zoals onze inspanningen voor een veilig en modern kansspelaanbod in ‘mijn’ stad Utrecht.
CvVS heeft de laatste jaren een paar mooie projecten mogen doen op het gebied van preventie van gokverslaving. Welke? En, wie waren de opdrachtgevers?
Onze eerste subsidie-opdracht betrof een het Preventieplan Kansspelen Op Afstand, een samenwerking met Trimbos en Resultaten Scoren. Dit preventieplan bevatte preventiekoersen voor het voorkomen van (online) kansspelproblematiek, met als doel dat toekomstig gereguleerde aanbieders deze aanbevelingen in de praktijk zullen brengen, en de teksten en infographics op hun websites zullen plaatsen.
Deze gezamenlijke subsidie was van het Ministerie van V&J, dat ons vervolgens ook twee subsidies toekende voor projecten die wij zelfstandig mochten doen. De eerste van deze twee betrof het maken van informatiemateriaal voor sociale wijkteams om potentiële gokproblematiek te kunnen herkennen, bij voorkeur in een vroegtijdig stadium. Dat informatiemateriaal was deels digitaal, zoals deze animatie, en daarnaast hebben we informatiefolders gemaakt. We zijn bij enkele sociale wijkteams langs geweest om hen face to face en ter plaatse te informeren, alles met het doel het bewustzijn bij sociale wijkteams over gokken te vergroten.
De tweede individuele subsidie was voor het maken van een SWOT-analyse van de huidige toeleiding naar zorg. Kernvraag: hoe ervaren spelers die, en welke verbeterpunten zijn er?
Ons meest recente project is #Hoevergajij. We hebben jonge, creatieve studenten van HKU laten nadenken over gokken, en over de manier waarop volgens hen voorlichting over de gevaren van gokverslaving zou kunnen worden vormgegeven. Het resultaat: een vernieuwende campagne, via door jongeren gebruikte kanalen, en voorafgegaan door een enquête over attitude t.o.v. gokken en bewustzijn over gokproblematiek.
Ons meest recente samenwerkingsverband is eveneens op het gebied van preventie gokverslaving. Sinds begin dit jaar hebben GGZ Momentum, specialistische geestelijke gezondheidszorg, Croan Consult, training en coaching, en CvVS, expertisecentrum kansspelen, de krachten gebundeld om trainingen preventie kansspelproblematiek een impuls te geven en de kwaliteitsstandaard van de trainingen op een hoger niveau te krijgen.
Niet onvermeld mag blijven de expert meetings die we op gezette tijden organiseren, zoals onze meest recente over Jongeren, Marketing & Preventie van Gokverslaving, en een heel mooie over zorgplicht van de aanbieder versus eigen verantwoordelijkheid van de speler.
En eveneens niet onvermeld mag blijven het project dat waarschijnlijk de meeste aandacht heeft gekregen: de ontwikkeling van Bet.ter, Nederlands eerste responsible gaming app. Bijzonder is dat deze is ontwikkeld in samenwerking met Speel Verantwoord, de brancheorganisatie van online kansspelaanbieders. Het betreft een gratis mobiele app waarmee recreatieve spelers beter inzicht krijgen in hun online speelgedrag, en zorgt ervoor dat zij altijd inzicht hebben in hun eigen speelresultaten.
Je noemde net preventie, vroegsignalering, toeleiding naar zorg en motivering voor zorg als belangrijkste doelen van CvVS. In hoeverre zijn naar jouw mening deze doelen gehaald? En, in het verlengde hiervan: wat wil je met CvVS in de komende jaren nog bereiken?
Het belangrijkste doel wat betreft preventie en vroegsignalering was misschien wel KOA helpen erdoor krijgen, en onder de juiste voorwaarden. Met aandacht voor onze kerndoelen verantwoord spelen, preventie van kansspelverslaving en goede toeleiding naar zorg, maar ook erg belangrijk: met voorwaarden voor een voldoende attractief spelaanbod en goede spelvoorwaarden. Immers, zonder dat zal de speler alsnog het illegale aanbod verkiezen boven het legale, en hebben we nog steeds niets bereikt.
Wat betreft toeleiding naar zorg en motivering voor zorg zie ik verder als positief dat er meer aandacht is gekomen voor mensen die problemen met gokken hebben, en meer waardering voor/openheid rondom ervaringsdeskundigheid. Ook positief in dit verband: dat bij verslavingszorg meer aandacht is voor gokken, en ook voor wetenschappelijk onderzoek naar gokproblematiek. En zeker net zo belangrijk: aanbieders zijn zich steeds meer bewust van hun verantwoordelijke rol, niet omdat ze iets moeten maar omdat ze iets willen met verantwoord spelen.
Wat er nog ligt: ook in de toekomst zal aandacht nodig blijven om vanuit het belang van spelers en hun naasten overleg te hebben over het thema gokken, gevraagd en ongevraagd. Het zal nodig zijn! De aandacht mag niet verslappen.
En waar we blijvend aandacht op zullen richten: het zijn en blijven van een goede vraagbaak voor spelers. Steeds meer spelers weten ons te vinden voor gratis, laagdrempelige en anonieme hulp of advies, en dat willen we graag verder uitbouwen.
“Ook in toekomst zal aandacht nodig blijven om vanuit belang van spelers en hun naasten overleg te hebben over het thema gokken”
Je doet ook nog een hoop dingen naast CvVS. Kun je daar iets meer over vertellen?
In alle eerlijkheid neemt CvVS een zeer groot gedeelte van mijn tijd in. Maar daarnaast probeer ik actief te zijn als trainer, soms als dagvoorzitter, en in het algemeen op de thema’s zorg en gezondheid. Voorlopig dus nog steeds met gokken als centrale basis.
Als mensen naar aanleiding van dit stuk contact willen opnemen met jou of met CvVS, hoe kunnen ze dit het beste doen?
Contact met CvVS kan per mail of telefoon/Whatsapp via deze pagina. Dit is als je een speler bent op zoek naar hulp of advies. Voor alles over gokken kun je mij ook mailen via mijn persoonlijke mailadres van CvVS. Ik heb sinds kort ook een eigen website met bijbehorend mailadres.
