We ontmoetten elkaar voor het eerst op onze expert meeting “Jongeren, Marketing & Preventie Gokverslaving”: directeur van het Centrum voor Verantwoord Spelen Yvon Jansma, ikzelf en Hanna Haspels. (26)

Hanna had n.a.v. onze aankondiging van de expert meeting aangegeven graag aanwezig te zijn omdat ze mogelijk een onderzoek over dit onderwerp zou willen doen voor haar studie.

Naar bleek op deze dag, had dit onderzoek niet alleen een academische achtergrond: Hanna gaf in een gesprek met ons aan jarenlang te hebben geworsteld met een ernstige gokverslaving.

Enkele weken later treffen Yvon, Hanna en ik elkaar in het Bistrot Café op Utrecht CS, en leggen we Hanna een aantal vragen voor over gokken, gokverslaving, en bescherming van jongeren.

 

Door Rolf Slotboom

 

Hanna, je bent niet bepaald het prototype van iemand met gokproblematiek: je bent jong, gestudeerd, vrouw, en uit een goede achtergrond. Kun je vertellen hoe jij in het gokken bent terecht gekomen?

Het begon eigenlijk met poker, dat was een aantal jaren terug best hip and happening. Het standaard verhaal, denk ik: er een beetje in gerold via online free games, voordat ik 18 was kon ik spelen in gratis games, en geleidelijk ging dit over in spelen om echt geld.

Het werd al gauw: ‘snel terug van school naar huis, want er is een mooi toernooitje’. Meer en meer werd het ook een eenzame bedoening, en hoe meer de verslaving groeide des te hoger werden ook de inzetten waar ik om speelde.

 

 

Had het gokken bij jou een genetische achtergrond?

Deels wel denk ik, want in mijn familie is er wel een verslavingsgevoeligheid, al besefte ik mij dat toen niet echt. Waarom gokken, en geen drank of drugs? De liefde voor spelletjes en het spelelement, dat vind ik mooi.

Toen ik op mijzelf ging wonen had ik ook steeds minder mensen aan wie ik mij hoefde te verantwoorden, en in alle eerlijkheid was ik zeker met poker ook best goed. Het verslavingsgedeelte won geleidelijk terrein: winnen alleen was steeds minder vaak voldoende.

 

“Waarom gokken, en geen drank of drugs? De liefde voor spelletjes en het spelelement, dat vind ik mooi”

 

Hoe zij jij de rol van winnen en verliezen als triggers voor gokverslaving?

Beide spelen een belangrijke rol. Ik ging ook weleens naar het gewone, landbased, casino, en daar won ik een toernooi. Zowel financieel als qua eergevoel was dat een trigger om verder te gaan. Tegelijkertijd is ook het verliezen van geld een trigger om door te spelen, omdat je altijd denkt dat je het met één klap wel weer goed kunt maken.

Wet je wat het is? Een speler met gokproblematiek zal als het financieel moeilijk gaat altijd als eerste denken om te gaan gokken, omdat er dan altijd de kans is om te winnen en zo de problemen op te lossen. Maar ook als je juist veel geld hebt voel je de trigger om te spelen. Immers, “je kunt het dan best missen”.  

 

“Het verliezen van geld is een trigger om door te spelen, omdat je altijd denkt dat je het met één klap wel weer goed kunt maken”

 

Hoe zag jouw dag eruit?

Ik speelde vaak 6, 7, soms wel 10 uur per dag, eigenlijk zonder dat iemand het echt opmerkte. Toen ik op mijzelf woonde was het patroon al snel: thuiskomen, spelen. Ik had weinig sociaal leven, al had ik wel werk in de horeca ernaast. Toen mijn relatie uit ging werd het al snel van kwaad tot erger: nog meer spelen, nog meer tijd achter de computer, nog hogere inzetten.

Het was nog de periode voordat je kon gokken op de mobiele telefoon. Als dat er toen was geweest had ik waarschijnlijk nog verder in de zorgen gekomen, omdat het zo laagdrempelig en altijd dichtbij is. Al waren die zorgen ook nu aanzienlijk – zelfs met mijn op zich goede financiële uitgangspositie, een baan, en ouders die financieel konden en wilden bijdragen.

 

“Toen ik op mijzelf woonde was het patroon al snel: thuiskomen, spelen”

 

Een gokverslaving komt gewoonlijk niet alleen; veelal is sprake van co-morbiditeit. Was dit bij jou ook het geval?

Jazeker. Ik ben nu sinds ruim een half jaar in therapie voor depressie, dit kwam door mijn gokverslaving. Pas in therapie zag ik dat mijn gokverslaving echt een probleem was. Het was mijn tweede leven. Ik heb het ook toen pas aan mijn ouders verteld. Sinds een half jaar ben ik echt gestopt met gokken.

Ik word ook behandeld voor angststoornissen. Mogelijk dat ik daarom met gokken ben begonnen, als een soort coping mechanisme. Immers, tijdens het spelen denk je niet na over de andere moeilijke dingen in het leven. Daarom was het ook zo moeilijk om te stoppen met gokken, want dan kwam de angst weer boven. Ik heb angst & verslaving, een dubbele diagnose.

Je kunt pas stoppen met gokken als de oorzaak is aangepakt, anders is het symptoombestrijding. En bovendien moet je een alternatief hebben voor het gokken, een vangnet – anders val je onherroepelijk weer terug.

 

“Je kunt pas stoppen met gokken als de oorzaak is aangepakt, anders is het symptoombestrijding”

 

Ben je weleens aangesproken op je speelgedrag door een aanbieder?

In het Holland Casino heb ik weleens een gesprekje gehad, dat schrok mij op zich wel af. Al was het allemaal best luchtig: je bent een meisje, je bent jong, dan kiest men gewoonlijk niet voor de harde aanpak. En dat is op zich ook goed. Het zorgde er voor mij voor dat ik weer veel meer online ging spelen, veel anoniemer dus, en ik ging ook steeds meer verliezen. Langzamerhand besefte ik: ik kan zo niet verder – ik moet stoppen.

 

Toen je voor het eerst besloten had te stoppen met gokken, en dan vooral met poker, was je toen in staat van gokken weg te blijven?

Zo’n anderhalf jaar geleden had ik het ‘echte’ gokken weliswaar opgegeven, maar ik was wel begonnen met andere spelletjes. Het was een beetje denial, het was om wat minder geld en wat minder heftig – zeg, een soort ‘methadon’. Denk aan spelletjes als online patience of yahtzee om relatief kleine inzetten. Ik kwam er toen al snel achter: “dit gaat hem ook niet worden”. Het voelde alsof ik naar iets anders ging dat wel minder ernstig leek en ook minder ernstig was, maar wat feitelijk alsnog meer van hetzelfde was. Andere spelen als blackjack en roulette bleven ook best een probleem, spelen die ik was gaan spelen omdat ik poker te traag vond.

Lang heb ik gehoopt dat ik na mijn behandeling wel weer eens met plezier zou kunnen spelen, want: het is ook leuk! Maar nu denk ik dat in ieder geval voor de nabije toekomst dit nog niet heel handig is.

 

“Lang heb ik gehoopt dat ik na mijn behandeling wel weer eens met plezier zou kunnen spelen, want: het is ook leuk!”

 

Alle spelen die je noemt, de tijd die je aan gokken besteedde, en de hoogte van jouw inzetten: dat moet tot grote verliezen hebben geleid. Hoe kon je dit betalen?

Zoals bij veel spelers met gokproblematiek: steeds moeilijker. Ik schat in dat ik door de jaren heen minimaal een ton heb verspeeld. Een gigantisch bedrag, zeker voor een student. Al werkte ik wel ernaast en ik kreeg ook een bijdrage van mijn ouders, dus er kwam ook geld binnen. Op een gegeven moment ben ik extra gaan lenen bij de bank. Je weet dat je zo verder schulden opbouwt, al probeer je er op dat moment zo min mogelijk aan te denken. Ik zal er nog jaren last van hebben.

 

“Ik schat in dat ik door de jaren heen minimaal een ton heb verspeeld”

 

Je bent nu in behandeling bij Jellinek. Wat doet dit met je?

Moeilijk te zeggen. Ik zou blij moeten zijn nu ik de oorzaken van mijn problematiek aan het aanpakken ben, maar voorlopig voel ik dat nog niet echt zo. Ik voel mij vooral heel vlak. Ik weet ook nog niet precies hoe ik terug kan komen. Ik schrijf wel veel over hoe ik denk dat ik mij nu voel, en ik heb ook plannen om iets te gaan doen op werkgebied voor de behandeling van gokproblematiek. Maar voorlopig heb ik zelf nog wel een aantal belangrijke stappen te maken.

Mijn behandeling is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie, daarna zullen we overgaan naar de angst behandeling. En dat is best spannend, omdat ik waarschijnlijk iets nodig zal hebben om die angst te temperen, iets anders dan gokken dus.

Een belangrijk aspect is nog steeds de schaamte die ik voel richting mijn familie, de schulden. Ik ben heel zelfstandig opgevoed, en dan voelt dit extra slecht. Mijn ouders namen mijn gokverslaving gelukkig heel rustig en supportive op, dat was echt een last van mijn schouders. Ik was in het begin ook heel open naar hen, maar op een gegeven moment verviel ik toch al snel in ‘ja hoor, gaat prima’, terwijl het eigenlijk nog niet zo heel goed ging en er sprake was van enige terugval.

Ik ben mezelf de afgelopen jaren kwijt geraakt. Door de behandeling ben ik mezelf op een andere manier weer aan het leren kennen, en is dit een heel vreemd maar ook heel goed proces.

 

“Ik zou blij moeten zijn nu ik de oorzaken van mijn problematiek aan het aanpakken ben, maar voorlopig voel ik dat nog niet echt zo. Ik voel mij vooral heel vlak”

 

Wat doe je nu met je tijd?

Ik probeer verveling te vermijden, ook omdat dit zou kunnen leiden tot een terugval. Ik studeer nu psychologie en dat helpt mij ook, niet in de laatste plaats omdat ik mijzelf dan iets beter begrijp.

 

Hoe zouden volgens jou jongeren beter voorgelicht en begeleid kunnen worden, om situaties zoals die van jou zo veel mogelijk te voorkomen?

Ik denk dat alleen informatie voor jongeren lastig is, het gaat bij hen veel meer om ‘doen’. Kijk naar mij: ik hield het acht jaar allemaal voor mijzelf, en dat is best eenzaam!

Veel jongeren doen exact dat: ze houden een probleem voor zichzelf, en ze staan bovendien ook niet echt open voor informatie van andersdenkenden. De vraag “wat speelt er in jouw leven?” is bij jongeren zo ongelooflijk belangrijk. Maar die vraag goed beantwoord krijgen, dat valt nog niet mee.

 

“Veel jongeren houden een probleem voor zichzelf, en staan bovendien ook niet echt open voor informatie van andersdenkenden”